Verwijzingen - Centrum voor Natuurfotografie

		Pag 202: Openheid
	Is een foto in de vrije natuur gemaakt of niet? Zijn de dieren gehanteerd? In hoeverre is sprake van trucjes? Veel fotografen hebben moeite om deze vragen eerlijk te beantwoorden. Vrezen ze te worden veroordeeld door anderen? Of zijn ze bang dan collega fotografen hun trucjes kopiëren? Feit is ook dat fraaie foto’s minder gewaardeerd worden als ze onder onnatuurlijke omstandigheden zijn gemaakt. Is dat soms de reden waarom er zo weinig openheid is onder natuurfotografen? Ethiek geldt niet alleen voor je werkwijze in het veld, maar ook over de vraag hoe open en eerlijk je hierover bent bij het presenteren van je foto’s. Op dit front wordt nog altijd veel verzwegen, wat de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de natuurfotografie niet ten goede komt. Het Centrum voor Natuurfotografie streeft naar volledige openheid en transparantie wat betreft werkwijze en methode. Het gaat hier dus niet om de vraag of het ethisch verantwoord is, maar om openheid. Een handje helpen mag soms best, maar wees hier eerlijk over.	In de vaste rubriek ‘natuurfotografie ontmaskerd’ publiceren we bijzondere natuurfoto’s. Bijzonder vanwege het beeld zelf maar vooral ook bijzonder vanwege de manier waarop de foto tot stand kwam: dat staat precies bij de foto uitgelegd. Hiervoor hanteren we vijf categorieën, mede ontleend aan de bekende Duitse natuurfotograaf Frits Pölking: Ongerept. Er is op geen enkele manier geënsceneerd of gemanipuleerd door de fotograaf. Natuurlijk. Het onderwerp is wild, maar er is een ingreep verricht die de foto mogelijk maakt. Dieren zijn bijvoorbeeld gelokt (bijvoorbeeld met voedsel, water, geur of geluid). Planten of vegetatie zijn verwijderd / verplaatst / omgebogen, er is een schuiltent geplaatst en/of de achtergrond is kunstmatig of anderszins in scene gezet. Wild maar onder controle. Het onderwerp is wild maar (tijdelijk) beperkt in bewegingsvrijheid. Voorbeelden zijn vangen en neerzeten van insecten, amfibieën en reptielen. Plukken of verzamelen van bloemen of andere vegetatie om deze buiten of binnen te fotograferen. Het (tijdelijk) plaatsen/houden/verzorgen van (kleine) dieren of planten in emmers, bakken, cuvetten, aquaria of terraria. Het fotograferen van dieren tijdens onderzoek waarbij de dieren worden gehanteerd (ringen van vogels, hanteren van insecten, amfibieën, reptielen en zoogdieren). Gevangenschap. Het onderwerp is permanent beperkt in bewegingsvrijheid. De opname is gemaakt van dieren in gevangenschap die op gezette tijden door mensen worden gevoerd / verzorgd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een dierentuin, valkenier, wildpark of (botanische) tuin. Maar ook foto’s van grote hoefdieren in een omheind natuurgebied waarbinnen ze niet vrij kunnen migreren, kunnen onder deze categorie vallen. Montage. De foto is zodanig nabewerkt of in elkaar gezet waarbij een beeld ontstaat dat er niet werkelijk was en ook niet had kunnen zijn. Als aanvulling op bovenstaande categorieën wordt het gebruik van flitslicht of een flitsopstelling en een schuiltent of hut vermeld. Voorbeelden van de categorieën: Categorie 1 Volledig natuurlijk. Foeragerende zwarte stern, de fotograaf maakte gebruik van een camouflagedoek.

		Foto: CVN Categorie 2 Natuurlijk. Deze kuifduiker liet zich relatief gemakkelijk benaderen, omdat hij broedde in een tuin waar regelmatig mensen kwamen. Om een opname vanuit een liggende positie mogelijk te maken zijn in de vijverrand rietstengels verwijderd / afgeknipt.

		Foto: CVN Hoewel de omgeving overduidelijk kunstmatig is, beschikt de afgebeelde valk over alle bewegingsvrijheid, waardoor de foto toch past binnen de categorie ‘natuurlijk’. Categorie 3 Wild maar onder controle. Je ziet het niet, maar deze zandhagedis is - weliswaar binnen zijn eigen leefgebied – tijdelijk verplaatst naar het open zandpad.

		Foto: CVN Categorie 4 Gevangenschap. Het ziet er vrij natuurlijk uit, maar deze wisenten werden gehouden binnen een omheind stuk bos van circa 1 hectare.

		Foto: CVN Ook deze coverfoto van National Geographic uit februari 1999 is gemaakt in een dierentuin, waarbij de pad door een verzorger/bioloog is gehanteerd om de foto mogelijk te maken, zo verklaarde de betreffende fotograaf tijdens een door Nikon georganiseerde presentatie in februari 2011 in de Utrechtse Jaarbeurs. Foto: CVN Categorie 5 Montage. Verschillende foto’s zijn gecombineerd tot een (aantrekkelijk) geheel.

		Foto: Maura Klumper