Het Gesellschaft Deutsche Tierfotografen (GDT) organiseert elk jaar de toonaangevende natuurfotowedstrijd ‘Europese natuurfotograaf van het jaar’. Van de ruim 12.500 inzendingen vielen dit jaar verschillende foto’s van Nederlandse natuurfotografen in de prijzen, waaronder twee beelden van Bart Siebelink. Andere Nederlandse prijswinnaars zijn Andrew George, Marijn Heuts, Misja Smits, Paul van Hoof, Mees de Bruijne, Theo Bosboom, Heike Odermatt, Edwin Kats en Jasper Doest. Alle winnende foto’s kun je bekijken op de website van het GDT.

Duidelijk is dat de jury gezocht heeft naar vernieuwing. Gezien de enorme groei van het aantal natuurfotografen waarvan vele de behoefte hebben zich te onderscheiden, is dat een verklaarbaar streven. Maar of die zoektocht altijd even geslaagd overkomt, is zeer de vraag als je enkele van de winnende foto’s in ogenschouw neemt (zie onder). De jury heeft het debat in elk geval niet geschuwd.

Dat originaliteit en esthetiek lang niet altijd samengaan, laat zich op de groots opgezette expositie in het theatergebouw van het Duitse Lünen, fraai aflezen aan het gedrag van de bezoekers. Vernieuwende, experimentele foto’s worden veel minder gewaardeerd: bezoekers blijven veel langer staan kijken bij fraaie foto’s met een hoge ‘wouw’-factor. Deze mismatch is ondervangen met de publieksprijs, die traditioneel wordt uitgereikt aan de meest populaire foto bij de bezoekers (vrijwel altijd een fraaie, esthetische of grappige foto).

Wie denkt een antwoord te krijgen op de vraag wat voor foto’s je moet maken om een wedstrijd te winnen komt bedrogen uit. De uitslag is, zoals menig jurylid stiekem toegaf, toch meestal een beetje een loterij tussen het beste en beter. Dat is ook niet zo vreemd met meer dan 12.000 inzendingen. Trends zijn er wel. ‘Vaag onderwerp in donker landschap’ doet het bijvoorbeeld erg goed. Maar voor de rest lijkt er weinig vernieuwing te zijn.

Sneeuw en ijs (symbool voor klimaatverandering) lijken ieder jaar populairder, net als foto’s van de grote katten (symbool voor kracht, overheersing en gevaar). De beste wedstrijdkansen liggen kennelijk dus in de poolgebieden, Scandinavië of op safari. Opvallend is het nagenoeg ontbreken van foto’s uit het ecosysteem met de hoogte biodiversiteit op aarde: het tropisch regenwoud. Uit de mode of gewoon te lastig en ontoegankelijk? Gelukkig hoef je echt geen (verre) reizen te maken voor opzienbarende foto’s. De echte winnaars zijn misschien wel vooral de fotografen die gewoon dicht bij huis hun prijswinnende foto’s weten te maken: het kan echt!

Edo van Uchelen / CVN


De winnende foto van Tommy Vikars: 'The Stargazer' Een donkere foto met een mystieke (kerst)sfeer.


'Encounter on the beach' van Bart Siebelink. Het is druk op het strand.


'Coral sand' van David Maitland. Vernieuwende wallpaper.


'Mission impossible' van Edwin Kats, onthullend!


'Roe deer in backlight'van Sven Sturm. Thema:  ‘Vaag onderwerp in donker landschap’ Die maak je tussendoor op een wandelingetje met je partner (echt waar!).


'The creature in the woods'van Per Lissel.  Nog eentje met thema: ‘Vaag onderwerp in donker landschap’ Oordeel zelf....


'Yin-Yan'van Istvan Kerekes. Als je het niet meer kunt volgen: dit zijn ijskristallen.